5 vragen en antwoorden over de donorwet in Zweden

1. Geldt de donorwet van Zweden ook voor mij als Nederlander die in Zweden is geregistreerd?

Het antwoord hierop is JA, ook voor een patiënt met een buitenlandse nationaliteit geldt de Zweedse donorwet.

2. Hoe kan ik mijn keuze kenbaar maken?

In Zweden kan je op verschillende manieren je keuze bekend maken:

• Inschrijving in het Zweedse donatieregister (donationsregistret)
• Het op de hoogte stellen van een persoon of familieleden

Voorheen was het ook mogelijk om dit via een donatiekaart te doen, maar deze worden niet meer geproduceerd. Ingevulde donatiekaarten zijn nog wel geldig. 

Iedereen met een Zweeds persoonsnummer kan zijn keuze met betrekking tot orgaandonatie registeren in het donatieregister. Dit kan online bij Socialstyrelsen: donatieregister.

Hier kan je inloggen met Bank-ID of wanneer je geen Bank-ID hebt kan je je keuze via een formulier doorgeven.

De te maken keuzes zijn ongeveer hetzelfde als in Nederland. Wanneer je voor JA kiest kan je aangeven of je naast orgaandonor ook je lichaam eventueel voor andere medische doelen beschikbaar stelt. Ook kan je aangeven welke organen je niet wilt doneren.  

Een wijziging van naam of adres hoeft niet apart doorgegeven te worden. Het donatieregister wordt twee keer per jaar automatisch bijgewerkt op basis van het bevolkingsregister van de Zweedse belastingdienst.

3. Kan je je gemaakte keuze nog wijzigen?

Ja, een gemaakte keuze in het donatieregister kan ieder moment worden ingekeken en worden gewijzigd. Je kan je ook weer uitschrijven uit het donatieregister.

4. Wie kan zich als donor in Zweden registeren?

Iedereen met een persoonsnummer kan zich inschrijven in het Zweedse donatieregister. Kinderen die de leeftijd van 15 jaar hebben bereikt, kunnen zich zelf aanmelden voor het donatieregister. Kinderen tot 15 jaar kunnen worden ingeschreven door een ouder of voogd.

5. Als ik geen keuze maak in Zweden, wat gebeurt er dan wanneer ik kom te overlijden en ik blijk een potentiële donor te zijn?

De Transplantatiewet in Zweden is gebaseerd op ‘vermoedelijke toestemming’, dat wil zeggen dat als een patiënt zich niet negatief heeft uitgesproken over het doneren van organen of weefsels, wordt aangenomen dat hij positief was over doneren.

Men mag uiteraard niet zomaar uitgaan van ‘vermoedelijke toestemming’. Wanneer een patiënt geen keuze heeft gemaakt in het donatieregister en geen donatiekaart bezit, wordt geprobeerd door middel van gesprekken met nabestaanden vast te stellen wat de wil van de patiënt is. Wanneer daarbij tegenstrijdige informatie naar voren komt, zal er geen donatie plaats vinden.

Als er onduidelijkheid blijft over de wil van de patiënt moeten de naaste familieleden worden geïnformeerd dat donatie zal plaats vinden op basis van ‘vermoedelijke toestemming’. Wanneer de familieleden zich niet tegen de donatie verzetten zal de donatie plaatsvinden. Maar wanneer zij het er niet mee eens zijn, zal er geen donatie plaatsvinden.

Als de wil van de patiënt onbekend is en het duidelijk is dat er helemaal geen naast familie is, kan er worden geschonken op basis van vermoedelijke toestemming. Er moet dan wel worden gedocumenteerd wat er is gedaan om familieleden te zoeken.