De paasweek, of "rustige week" zoals het in Zweden ook wel wordt genoemd, strekt zich uit van Palmzondag (de zondag voor pasen) tot en met 2e Paasdag. De dagen voor kerst hebben ook in Zweden een eigen naam.
| Zondag voor pasen | Palmzondag | Palmsöndagen |
| Maandag | ||
| Dinsdag | ||
| Woensdag | Aswoensdag | Dymmelonsdagen |
| Donderdag | Witte Donderdag | Skärtorsdagen |
| Vrijdag | Goede Vrijdag | Långfredagen |
| Zaterdag | Stille Zaterdag | Påskafton |
| Zondag | 1e paasdag | Påskdagen |
| Maandag | 2e paasdag | Annandag påsk |
Dit gehaakte paaskuiken is een combinatie van 2 haakpatronen van Marlaine.nl.
Aswoensdag - Dymmelonsdagen
De woensdag voor Pasen wordt dymmelonsdag genoemd. Op deze dag werden de metalen klepels in de kerkklokken vervangen door houten stokjes om de klokken zo zacht mogelijk te laten slaan. Dit om te laten weten dat het “rustige week” is en dat Goede Vrijdag in aantocht is. In veel kerken wordt deze traditie op de een of andere manier nog in ere gehouden.
Goede Vrijdag - Långfredagen
Sinds de 17e eeuw is Goede vrijdag een officiële feestdag in Zweden. Dit is volgens de christelijke traditie de dag dat Jezus aan het kruis werd terechtgesteld. Deze dag was tot ver in de 20e eeuw een dag van rouw. Tot 1969 was in Zweden op Goede Vrijdag entertainment in Zweden verboden. Sportwedstrijden, bioscoopvoorstellingen of theaterevenementen waren niet toegestaan en concerten konden alleen worden gehouden als ze zich aan het droevige thema van Goede vrijdag hielden. Kinderen mochten die dag niet spelen en veel ouderen herinneren zich Goede vrijdag dan ook als een van de saaiste dagen van het jaar. Tegenwoordig is het meer als een weekenddag, veel mensen zijn vrij, maar onder andere winkels en restaurants zijn gewoon open. Mogelijk wel met aangepaste openingstijden.
Paasheksen - Påskkärringar
Het feit dat de kinderen een paasvakantie hebben en veel volwassenen ook een lang weekend hebben, betekent ook dat Pasen voor velen een moment is om familie en vrienden te ontmoeten, op pad te gaan of gewoon rustig aan te doen. De paasviering in Zweden is tegenwoordig een familiefeest met een mix van oude volksovertuigingen, christelijke tradities en nieuwe gebruiken. Volgens oude volksovertuigingen nodigde de duivel heksen uit op de avond tussen Witte Donderdag en Goede Vrijdag om feest te vieren in Blåkulla. Blåkulla was geen echte plaats, maar een plekje in een hoekje van de hel. De heksen vlogen op een bezem naar Blåkulla toe, om dan op 1e paasdag terug te keren. Tegenwoordig verkleden kinderen zich in Zweden als paasheksen op Witte Donderdag of paasavond, een traditie die ergens in het midden van de 19e eeuw is begonnen. Ze gaan dan langs deuren en geven tekeningen of brieven in ruil voor snoep of een ander kleinigheidje.
Je deed er goed aan om voor Witte Donderdag je deuren te sluiten en bezems en ander gereedschap te verbergen zodat de heksen deze niet konden gebruiken. Door het schilderen van kruisen op de schuurdeuren konden de heksen de boerderijdieren niet gebruiken om naar Blåkulla te gaan. Daarnaast waren er nog twee manieren om jezelf te beschermen tegen de heksen. Ten eerste door te schieten met een geweer of door het aansteken van paasvuren. Nog steeds worden in Zweden, meestal op paasavond, paasvuren aangestoken. Net als toen is het naast het verjagen van de heksen een mooie manier om na de winter oude takken op te ruimen door ze te verbranden. Het lijkt erop dat de paasvuren rond de tweede helft van de 18e eeuw via Nederlandse kooplieden naar Zweden zijn gekomen. Helaas gaat bij ons dit jaar, net als vorig jaar, het paasvuur niet door wegens Corona.
Paastakken - Påskris
De geschiedenis van de paastak stamt uit de 17e eeuw. Op vastenavond of op Goede Vrijdagochtend was het gebruikelijk dat het gezinshoofd de andere gezinsleden sloeg met een twijg. Een ritueel dat was bedoeld om het lijden van Jezus te herinneren. Uiteindelijk is dit ritueel over gegaan in een soort spel waar kinderen hun ouders met een twijgje mochten slaan. Zo werd het langzaamaan ook gebruikelijk om de twijgjes die voor het spel gebruikt werden te versieren met bijvoorbeeld papieren bloemen en gekleurde linten. Pas in de jaren dertig werden het gebruikelijk om de twijgen als paasversiering te gaan gebruiken. Hiervoor worden de twijgen versierd met gekleurde veren of andere paasversiering zoals gekleurde uitgeblazen eieren.
Paaseten en de Paashaas – Påskmat och Påskharen
De paasmaaltijd is niet in heel Zweden hetzelfde, maar bevat vaak eieren, lam en zalm op verschillende manieren klaargemaakt. Daarnaast staat erop de paastafel vaak ook haring, knäckebröd en kaas. Het wordt vaak aangevuld met lekkernijen van marsepein en snoep, veel snoep. De snoep zit bijvoorbeeld in grote paaseieren, welke verstopt zijn door… de paashaas. De traditie van de paashaas is vanuit Duitsland naar Zweden meegenomen door Duitse immigranten, maar heeft in Zweden nooit zo’n prominente rol gekregen als in Duitsland en Nederland. De paashaas is voornamelijk terug te vinden in de vorm van chocolade en marsepein.
2e paasdag – Annandag Påsk
Tweede paasdag is ook in Zweden een officiële vrije dag en zijn veel winkels gesloten of hebben aangepaste openingstijden. Hiermee wordt het lange paasweekend afgesloten.
Reactie plaatsen
Reacties